Zarządzanie produkcją, zwane także zarządzaniem operacjami, jest planowaniem i kontrolą procesów przemysłowych w celu zapewnienia ich płynnego przebiegu na wymaganym poziomie. Techniki zarządzania produkcją stosowane są zarówno w usługach, jak i w przemyśle wytwórczym. Jest to odpowiedzialność podobna pod względem poziomu i zakresu do innych specjalności, takich jak marketing czy zarządzanie zasobami ludzkimi i finansami. W operacjach produkcyjnych zarządzanie produkcją obejmuje odpowiedzialność za projektowanie produktów i procesów, planowanie i kwestie kontrolne obejmujące wydajność i jakość oraz organizację i nadzór nad siłą roboczą.
Pięć M
Obowiązki kierownictwa produkcji są podsumowane przez „pięć M” (z angielskiego): ludzi, maszyny, metody, materiały i pieniądze. „Ludzie” odnosi się do elementu ludzkiego w systemach operacyjnych. Ponieważ zdecydowana większość personelu produkcyjnego pracuje przy fizycznej produkcji towarów, „zarządzanie ludźmi” jest jednym z najważniejszych obowiązków kierownika produkcji.
Kierownik produkcji musi również wybrać maszyny i metody firmy, najpierw wybierając sprzęt i technologię, która ma być wykorzystana przy wytwarzaniu produktu lub usługi, a następnie planować i kontrolować metody i procedury ich użytkowania. Elastyczność procesu produkcyjnego i zdolność pracowników do dostosowania się do sprzętu i harmonogramów to ważne kwestie na tym etapie zarządzania produkcją.
Odpowiedzialność kierownika produkcji za materiały obejmuje zarządzanie procesami przepływu – zarówno fizycznymi (surowce), jak i informacyjnymi (dokumentacja). Płynność przepływu zasobów i przepływu danych w dużej mierze zależy od fundamentalnych wyborów dokonanych przy projektowaniu produktu i stosowanym procesie.
Troskę menedżera o pieniądze tłumaczy znaczenie finansowania i wykorzystania aktywów dla większości organizacji produkcyjnych. Menedżer, który pozwala na tworzenie nadmiernych zapasów lub osiąga poziom produkcji i stabilną pracę, poświęcając dobrą obsługę klienta i terminowe dostawy, ryzykuje, że przeinwestowanie lub wysokie bieżące koszty zniweczą jakąkolwiek tymczasową przewagę konkurencyjną, którą można by uzyskać.
Znaczenie modeli i metod
Ze względu na ogromną złożoność typowych operacji produkcyjnych i prawie nieskończoną liczbę zmian, które można wprowadzić, oraz alternatywnych rozwiązań, opracowano produktywny zbiór metod ilościowych w celu rozwiązania problemów związanych z zarządzaniem produkcją. Większość z tych technik pojawiła się w dziedzinach inżynierii przemysłowej, badań operacyjnych i inżynierii systemów. Specjaliści w tych dziedzinach coraz częściej używają komputerów i przetwarzania informacji do rozwiązywania problemów produkcyjnych związanych z ogromną liczbą danych, dużą liczbą pracowników, ogromnymi zapasami i ogromną ilością pracy w toku, które charakteryzują większość dzisiejszych operacji produkcyjnych. Rzeczywiście, wiele operacji produkcji masowej nie mogłoby funkcjonować bez wsparcia inżynierów przemysłowych i specjalistów technicznych.